Thứ Ba, 27 tháng 7, 2021

XA LUÂN NGŨ BỘ LỘC LƯ

THƠ LỘC LƯ-XA LUÂN NGŨ BỘ



Đây là một lối chơi thơ Đường luật của người Việt Nam, phát triển từ một bài thơ gốc thành một chùm 5 bài thơ. Tên thể loại thơ mà gọi là “THƠ LỘC LƯ” còn gọi là “XA LUÂN NGŨ BỘ”.Vì “XA LUÂN NGŨ BỘ” có nghĩa là “BÁNH XE QUAY NĂM VÒNG”. Có hai kiểu phát triển chính là:
Kiểu thứ nhất: Giữ nguyên câu thơ mang vần thứ nhất, rồi lần lượt chuyển vị trí câu này xuống các câu mang vần thứ 2,thứ 4, thứ 6, và thứ 8. Chuyển xong một vòng như thế thì ta được một chùm thơ gồm 5 bài thất ngôn bát cú Đường luật. Cả chùm 5 bài ấy gọi là XA LUÂN NGŨ BỘ
Kiểu thứ hai: Chỉ thay đổi vị trí của 5 chữ mang vần trong bài thơ gốc thôi, chứ không giữ nguyên một câu thơ như kiểu thứ nhất. Nhưng ở loại này thì phải giữ nguyên chữ mang vần. Cụ thể là như sau:
Bài 1 vị trí các chữ mang vần được sắp xếp theo trật tự: 1-2-3-4-5
Bài 2 phải theo trật tự: 2-1-3-4-5
Bài 3 phải theo trật tự: 2-3-1-4-5
Bài 4 phải theo trật tự: 2-3-4-1-5
Bài 5 phải theo trật tự: 2-3-4-5-1
Ngoài ra trong 5 bài ấy không được dùng lại những chữ đã dùng ở bài trước (trừ trường hợp là những chữ cùng âm nhưng khác nghĩa)
Cả năm bài phải có chung một chủ đề (ý chung) hoặc trong cùng một mạch chuyện.
Dưới đây, tôi vận dụng những yêu cầu này, bằng một sáng tác cụ thể.  tác từ những năm trước, nay phát triển thành một chùm thơ XA LUÂN NGŨ BỘ 5 bài theo kiểu thứ nhất.
ĐỘC ẨM NÀO ĐÂU CÓ LẺ ĐÔI
(Lộc lư ngũ bộ - ngũ độ thanh)
MỜI HỌA
Độc ẩm nào đâu có lẻ đôi
Lẽ thường khi uống một mình thôi
Nguyệt, hoa, trà, tửu dường tri kỷ
Thi, họa, cầm, kỳ hẳn bạn rồi
Nhiều lúc say sưa nhìn chuếnh choáng
Đôi khi hờ hững thấy chơi vơi
Giao lưu, xướng họa thêm thi hứng
Còn khỏe còn vui đến trọn đời
II
Trên tường bóng thẫm chính hình tôi
Độc ẩm nào đâu có lẻ đôi
Mình nhắp trà thơm hình cũng nhắp
Ta nâng rượu quý bóng nâng mời
Chiều chiều nhấm nháp vui quần ẩm
Sáng sáng nhâm nhi độc ẩm thôi
Hái quả , ngắm hoa hay tỉa cảnh
Làm xong vui vẻ thảnh thơi ngồi
III
Sướng khổ, buồn vui đã trải rồi
Về quê hưu trí đó mà thôi
Ngắm trăng nghiêng chén trăng nên bạn
Độc ẩm nào đâu có lẻ đôi
Đồ đạc thích chơi theo kiểu cổ
Áo quần ưa mặc mốt tân thời
Yêu thơ, hiếu khách quên ngày tháng
Ta chọn mỗi ngày một thú chơi
IV
Sau khi cơm nước đã xong xuôi
Máy tính mở ra trước mặt rồi
Đăng tải thơ mình luôn ngóng đợi
Đổi trao ý bạn phải chờ thôi,
Phản hồi, cảm nhận ta cùng “nhắp”*
Độc ẩm nào đâu có lẻ đôi
Cứ thế hàng ngày vui bất tận
Nhiều người như thế chẳng riêng tôi
V
Du lịch hàng năm dạo khắp nơi
Danh lam, thắng cảnh đã thăm chơi
Tây, Tàu có lúc từng sang học
Anh, Pháp đôi khi được đón mời
“Trọng đạo tôn sư “ lòng vẫn vững
Yêu nghề mến trẻ dạ chưa nguôi
Nàng Thơ thao thiết luôn mời gọi
Độc ẩm nào đâu có lẻ đôi
DIZIKIMI
Chú thích 1) * “Nhắp “chuột (trong máy tính)
2) nhắp rượu, nhắp trà.

Thứ Sáu, 21 tháng 5, 2021

HOA BAN TÂY BẮC

 NHÂN CHUYỆN CÂU THƠ CỦA TRẦN MẠNH HẢO : “ HOA BAN NỞ THÀNH NGƯỜI CON GÁI THÁI” BỊ MỘT SỐ BẠN GHI NHẦM LÀ DÂN CA, TỤC NGỮ THÁI, XIN CÓ ĐÔI LỜI VỚI NHÀ THƠ DÂN TỘC THÁI TÒNG VĂN HÂN 

Trần Mạnh Hảo


Trong một bài báo viết về vẻ đẹp Lai Châu, Tây Bắc, nhà báo Kiều Trinh của báo “Điện Biên” đã viết :.

Cách đây 35 năm, trong chuyến thực tế Lai Châu, nhà thơ Trần Mạnh Hảo đã viết bài thơ “Gửi Lai Châu” (1981), trong đó có câu: “Hoa Ban nở thành người con gái Thái”. Với bạn đọc Lai Châu - Điện Biên, đó là một trong những câu thơ hay nhất viết về hoa Ban, là sự ví von kiều diễm nhất về người con gái dân tộc Thái.

http://dienbien.gov.vn/portal/pages/print.aspx?p=16992


Nhà báo VĂN TƯỞNG  của báo Hòa Bình viết trong bài : “ ở bên trời Tây Bắc có Lai Châu” viết :

HBĐT) - Không hiểu sao, trong chuyến đi ngược lên Lai Châu vào cuối năm 2015, những câu thơ của một thi sĩ viết từ những năm 80 của thế kỷ trước cứ vang vọng trong lòng: “Trái tim đập không một ai nhìn thấy/ ở ven trời Tây Bắc có Lai Châu/ Hoa ban nở thành người con gái Thái/ Đám mây bay trong thau nước gội đầu…”.

Gửi Lai Châu

Thơ » Việt Nam » Hiện đại » Trần Mạnh Hảo

☆☆☆☆☆ 44.25

Trái tim đập không một ai nhìn thấy

Ở ven trời Tây Bắc có Lai Châu

Hoa ban nở thành người con gái Thái

Đám mây bay trong thau nước gội đầu.


Nơi sông Đà vặn mình rung núi

"Lối Ma Ly Pho là sợi chỉ xuyên qua xống váy mèo"

Thị xã nhỏ như chiếc cúc áo cài trên ngực đất nước

Núi hai đầu mây đến đá lông nheo


Nơi con thác giữ nụ cười em lại

Tiếng Thái thương như cầm được giữa tay mình

Tóc em đó như mùa màng gặt hái

Mỗi cái nhìn ẩn chứa một bình minh.


Nơi ngủ dậy núi đã đầy trong mắt

Trong chiêm bao còn vọng tiếng nai chiều

Tiếng ngựa thồ gõ vào mây rậm rịch

Em gội đầu để suối suốt đời reo.


Nơi em về bản Chi Luông, bản Xá

Hoa rừng thơm như có kẻ theo cùng

Bản mới dựng mắt em là chiếc lá

Rơi bập bùng chân cứ muốn đi chung.


Nơi vách đá còn ghi bia Lê Lợi

Lịch sử ngược sông Đà, nước réo tiếng gươm xưa

Em đứng đó mỉm cười khi anh hỏi

Như hoa ban chỉ nở lúc sang mùa.


Nơi dấu tích còn ghi thời thống khổ

Cô gái xòe xưa lao mình xuống sông Đà

Chỗ em khóc sân vua Đèo giờ biếc cỏ

Anh đi tìm nước mắt gặp lời ca.


Anh đã gặp những con người như lửa

Giấu khói lửa đi như thời bếp Hoàng Cầm

Điện Biên của mọi người dành riêng em điệu múa

Những đời thường nhập lại hoá nhân dân.


Lai Châu của lúa thơm sắn ngọt

Của tình em cho thị xã trăng rằm

Của ngọn gió kéo mặt trời qua dốc

Tiếng khèn Mèo làm suối cứ băn khoăn.


Anh xin mang tiếng sông Đà về với biển

Để lòng em tìm lại buổi ban đầu

Em đứng đó mây ven trời vô kể

Để suốt đời anh mắc nợ Lai Châu...


1981


Rất tiếc có một số bạn chua rằng câu thơ : “Hoa ban nở thành người con gái Thái” là dân ca, ca dao Thái !


 Năm 1981 nhà văn Mạc Phi tác giả tiểu thuyết nổi tiếng “Rừng động”, chủ tịch Hội văn nghệ Lai Châu, có vợ người Thái, trong một bữa tiệc với nhạc sĩ Văn Cao, đã rủ Trần Mạnh Hảo lên Lai Châu Tây Bắc chơi. Theo xe riêng của anh Mạc Phi, tôi đã lên Lai Châu Tây Bắc. Dân tộc Thái và hoa ban tuyệt đẹp đã quyến rũ tôi, khiến tôi ở Tây Bắc suốt ba tháng trời.

Câu thơ “HOA BAN NỞ THÀNH NGƯỜI CON GÁI THÁI” đã được anh chị em người Thái coi như quốc bảo, khiến lần tôi trở lại Lai Châu suýt chết chìm trong rượu Thái và suýt chết đuối trong đôi mắt diễm lệ hoa ban.

Nhắc lại câu thơ này của mình, tôi muốn nói với em nhà thơ Tòng Văn Hân rằng tôi yêu Tây Bắc, yêu hoa ban, yêu mường bản của em vô cùng.

Bài thơ “ MẸ TÔI CHỬI KẺ TRỘM” của em có thể chỉ thích hợp trong không gian hiền hòa tươi đẹp của dân tộc Thái, nhưng các ông Hữu Thỉnh, Nguyễn Quang Thiều, Trần Đăng Khoa đã KINH HÓA NÓ, lại ca ngợi nó nhân văn, rất Phật giáo nên mới bị hàng nhiều vạn người ném đá. Họ ném đá ban giám khảo, không ai nỡ ném đá em – Tòng Văn Hân, em chỉ là nạn nhân mà thôi.

Có thể Hân còn nhiều bài thơ khác, nếu có bài hay, em cứ gửi cho anh theo địa chỉ của FB, anh sẽ viết bài khen.

Chúc Hân bình tĩnh và vượt qua cơn sóng gió do Hữu Thỉnh, Nguyễn Quang Thiều, Trần Đăng Khoa gây ra cho em. Rất thương em và thương hoa ban của chúng ta.,.

T.M.H.

Thứ Năm, 1 tháng 4, 2021

NGUỒN GỐC NGÀY CÁ THÁNG TƯ

 NGUỒN GỐC CỦA NGÀY CÁ THÁNG TƯ (1-4 ).

Ngày cá tháng Tư là ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa ngày cá tháng Tư không phải ai cũng biết.

Vào ngày Cá tháng Tư bạn có thể thoái mái nói dối để trêu đùa mọi người mà không sợ ai giận. Vậy bạn có biết nguồn gốc, lịch sử và các phong tục độc đáo về ngày Cá tháng Tư này không? Nhân đây dựa vào những thông tin đã biết tôi viết bài thơ sau đây :

Thế giới có một NGÀY NÓI DỐI

Nói dối mà chẳng tội tình chi

Thế thì cứ nói dối đi

Hết mùng Một tháng Tư thì thôi ngay

Giả thuyết có ngày này giải thích

Lịch Julian thay lịch Gregorian

Bắt đầu lịch mới một tuần

Người nhớ lịch cũ muốn dần quên thôi

Bằng cách lừa mọi người nhớ lại

Mùng Một tháng Tư mãi như xưa

Thế là tất cả bị lừa

Đến những bữa tiệc nhưng chưa có gì

Kể từ đó trở đi nhắc nhở

Mọi người nên phải nhớ ngày này

Là NGÀY NÓI DỐI hôm nay

Kể ra cũng có cái hay cực kỳ

Muốn nói dối cái gì đi nữa

Chỉ đùa thôi mà chứa niềm vui

Để ai đừng có thiệt thòi

Mà thêm quý bạn để rồi thêm thân

DIZIKIMI

Mời đọc thêm:





h

https://dizikimipt.blogspot.com/2021/04/nguon-goc-ngay-ca-thang-tu.html

Thứ Năm, 18 tháng 3, 2021

 RỖI HƠI

Thơ toàn  chỉ nói chuyện đâu đâu 

Không mục đích gì tổ nhức đầu

Kẻ nịnh thì bốc thơm rối rít 

Họa hoằn bình luận hão đôi câu

Thi hơi gò ép dăm ba vận 

Nhân để khoe khoang chữ nghĩa giàu 

Tủi nỗi chẳng ai thèm để ý 

Phú chẳng người ngâm mặc khách sầu 

DIZIKIMI

XƯỚNG HỌA

 THƠ KHÔNG KẺ HOẠ THI NHÂN TỦI 

PHÚ CHẲNG NGƯỜI NGÂM MẶC KHÁCH SẦU


THƠ  thẩn nhiều khi tổ nhức đầu

KHÔNG  làm nữ sỹ chết ai đâu

KẺ  lòng quạnh quẽ đem tâm sự

HOẠ  lúc cô đơn trút nỗi sầu

THI  thúc hiền huynh tường trái phải

NHÂN  tình thế thái rõ nông sâu

TỦI  vì một nhẽ tim day dứt

PHÚ CHẲNG NGƯỜI NGÂM MẶC KHÁCH SẦU.

Mỹ Hải


Hoạ Thơ Mỹ Hải 

THƠ KHÔNG KẺ HOẠ THI NHÂN TỦI 

PHÚ CHẲNG NGƯỜI NGÂM MẶC KHÁCH SẦU

      THƠ VÀ PHÚ

THƠ nghĩ nào xuôi bóp đỉnh đầu

KHÔNG tiền cũng nhục bỏ đi đâu

KẺ chê bạn nhắc hồn đâu ngại

HOẠ cốt bình văn  nghĩa chả sầu

THI tứ cầm chương lời vẫn đẹp

NHÂN hoài ghép mãi ý chưa sâu

TỦI thân ngọn bút âu vì bởi

PHÚ CHẲNG NGƯỜI NGÂM MẶC KHÁCH SẦU

MẠNH MẾN


Xuân Dương xin vui họa cùng thi huynh, thi hữu:

      NỖI BUỒN THƠ


THƠ bất phùng thời chịu nỗi đau

KHÔNG sơn, cạn thuỷ vắng nơi cầu

KẺ tung, người hứng đâu còn bóng

HOẠ xướng, phẩm bình chẳng thấy đâu 

THI  hứng lụi tàn - đêm thẹn nguyệt 

NHÂN tình cách biệt - nhạn buồn ngâu

TỦI lòng nhớ cảnh diều ngưng gió

PHÚ CHẲNG NGƯỜI NGÂM MẶC KHÁCH SẦU

Xuân Dương


THƠ...THẨN...!

Họa góp vui cùng Mạnh Mến


THƠ đường rất khó nghĩ đau đầu

KHÔNG biết niêm vần biến tận đâu

KẺ ngọng cho nên hay ứng ngẫu

HỌA thời khập khễnh chẳng chuyên sâu

THI văn lủng củng còn mang đấu

NHÂN tình rối rắm chẳng nên câu

TỦI vậy mà không hề biết xấu

PHÚ CHẲNG NGƯỜI NGÂM HẬN LẠI SẦU

Chu Thế Nghi


THƠ TÔI 

THƠ để làm chi chuốc lấy sầu 

KHÔNG đề cũng có thiệt gì đâu 

KẺ xem lắm tổ thêm đau mắt 

HỌA nghĩ nhiều nên chỉ nhức đầu 

THI chán bạn cho rằng ý cạn 

NHÂN chê kẻ bảo chửa thâm sâu 

TỦI mình công sức ngày đêm bỏ 

PHÚ CHẲNG AI NGÂM MẶC KHÁCH SẦU 

thien tran dinh.


NGẪM VỀ THƠ


THƠ  là mạch sống đứng hàng đầu

KHÔNG  thế tâm hồn cứ biến đâu

KẺ  xướng âm thanh đời thích thú

HOẠ  vài vần điệu chẳng âu sầu 

THI  ca ấp ủ bao mơ ước

NHÂN  sĩ trung trinh khát vọng sâu

TỦI  nỗi tâm tình nhiều uẩn khúc

PHÚ  CHẲNG NGƯỜI NGÂM MẶC KHÁCH SẦU .

Nguyễn Dung


RỖI HƠI

Thơ toàn  chỉ nói chuyện đâu đâu 

Không mục đích gì tổ nhức đầu

Kẻ nịnh thì bốc thơm rối rít 

Họa hoằn bình luận hão đôi câu

Thi hơi gò ép dăm ba vận 

Nhân để khoe khoang chữ nghĩa giàu 

Tủi nỗi chẳng ai thèm để ý 

Phú chẳng người ngâm mặc khặc sầu 

DIZIKIMI


TRĂN TRỞ.

THƠ viết nhiều đêm cũng bạc đầu

KHÔNG  mà đọc lại chẳng ra đâu...

KẺ  chờ nhận xét luôn hào hứng

HỌA có lời khen lại hóa sầu

THI  đã cho lời. Điều trái phải

NHÂN thì tặng ý. Nghĩa nông sâu

TỦI nỗi thời nay  đà  đổi khác

PHÚ CHẲNG NGƯỜI NGÂM MẶC KHÁCH SẦU.

HiềnDung.

Thứ Ba, 9 tháng 3, 2021

 THÊM TUỔI MỚI

Thêm tuổi nàng xuân đẹp mặn mà

Cuộc người xuôi ngược lắm bôn ba

Theo chân xuống phố tình xưa cũ

Vẫn nét đan thanh mãi đậm đà.

Thơ& ảnh: Mãn Đình Hồng